کد مطلب:20754 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:6

گنجینه پرسمان » اخلاق و عرفان

اگر كسي مرتكب گناه شود و ديگران را نيز به گناه وا دارد، لكن بعد پشيمان شود و توبه كند، و از خداوند براي خود و فردي كه به گناه وادارش كرده، طلب عفو و بخشش نمايد، آيا توبة او قبول است؟

توبه از نعمتهاي بزرگ الهي است. خداوند در آيات فراواني، از بندگان خود ميخواهد كه از گناه توبه كرده به سوي او بازگردند: وَ تُوبُوَّاْ إِلَي اللَّهِ جَمِيعًا أَيُّهَ الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُون;(نور،31) اي گروه مؤمنان! همگي به سوي خدا توبه كنيد، شايد رستگار شويد. هم چنين خداوند در سوره اعراف ميفرمايد وَالَّذِينَ عَمِلُواْ السَّيِّ ?‹َاتِ ثُمَّ تَابُواْ مِن بَعْدِهَا وَءَامَنُوَّاْ إِنَّ رَبَّكَ مِن بَعْدِهَا لَغَفُورٌ رَّحِيم;(اعراف،153)

كساني كه مرتكب گناه ميشوند، سپس توبه ميكنند، و به خدا ايمان ميآورند; پروردگار تو آمرزنده و مهربان است. اين آيات و مشابه آنها كه در قرآن فراوان است، تصريح دارند كه اگر انسان بعد از ارتكاب گناه، به طور واقعي توبه كند، خداوند به لطف و كرم خويش آن فرد را ميبخشد.

در روايتي امام كاظمميفرمايد: خشنودي اي كه خداوند، هنگام توبه بنده دارد، بيشتر است از خشنودي كسي كه مركب سواري و همه زاد و توشة سفر خود را در شب ظلماني در بيابان گم كند، سپس بعد از تحمل رنج زياد آن را بيابد.( ميزان الحكمه، محمد محمدي ريشهري، ج 2، ص 541، انتشارات مكتب الاعلام الاسلامي. )

حقيقت توبه، پشيماني قلبي از گناه و تصميم بر ترك آن براي هميشه، و استغفار و تضرّع به پيشگاه الهي براي آمرزش آن گناه است، در روايتي عليبراي توبه چند مرحله قائل شدهاند: 1. پشيماني از انجام گناه 2. تصميم بر ترك آن براي هميشه 3. اگر در انجام گناه، حق كسي را ضايع كرده، لازم است آن را ادا كند. 4. اگر واجبي ترك كرده، بايد آن را قضا نمايد. 5. لذتي كه از گناه برده، با طاعت و عبادت و بندگي خدا، آن را جبران كند.( بحارالانوار، علامه مجلسي، ج 6، ص 36، نشر دارالكتب الاسلاميه. )

در اين مورد آنچه بايد به آن عنايت داشت، هدايت و ارشاد فردي است كه گول خورده و به گناه وادار شده است كه لازم است به وي بگويد من تو را فريب دادم و اكنون توبه كردهام، تو نيز به درگاه الهي توبه كن، به خصوص اگر آن شخص به گناه عادت كرده باشد كه در اين صورت بايد او را ارشاد كرد، چون توبه از گناهي كه جنبه حق الناس دارد، تدارك آن حق است، براي مثال اگر مالي تلف كرده، بايد پرداخت كند; اگر به كسي تهمت زده، بايد از وي عذرخواهي نمايد.